راهنمای گامبهگام نصب و راهاندازی شبکه کامپیوتری – از صفر تا صد ، امروزه شبکههای کامپیوتری در هر کسبوکاری به یک ضرورت تبدیل شدهاند. چه یک شرکت کوچک باشید که فقط چند سیستم را به هم متصل میکند، یا یک سازمان بزرگ با صدها دستگاه و کاربران متعدد، داشتن یک شبکه پایدار، ایمن و بهینه امری حیاتی است. یک شبکه کارآمد میتواند سرعت انتقال دادهها را افزایش دهد، ارتباطات داخلی را بهبود ببخشد و بهرهوری کلی مجموعه را بالا ببرد.
برای راهاندازی یک شبکه کامپیوتری اصولی، باید به فاکتورهای مختلفی توجه کرد؛ از طراحی مناسب زیرساخت گرفته تا خرید تجهیزات شبکه که متناسب با نیازهای کسبوکار باشد. انتخاب صحیح مودم، روتر، سوئیچ، کابلها و سایر تجهیزات نقش مهمی در عملکرد نهایی شبکه خواهد داشت. همچنین، پیکربندی مناسب و رعایت نکات امنیتی از دیگر عواملی هستند که نباید از آنها غافل شد.
در این مقاله، یک راهنمای جامع و گامبهگام برای نصب و راهاندازی شبکه کامپیوتری ارائه میدهیم تا بتوانید با آگاهی کامل، بهترین تصمیمات را برای خرید تجهیزات شبکه و اجرای یک زیرساخت پایدار اتخاذ کنید.
شبکه کامپیوتری چیست و چرا به آن نیاز داریم؟
شبکه کامپیوتری مجموعهای از دستگاهها مانند کامپیوترها، سرورها، روترها و سوئیچها است که به یکدیگر متصل شدهاند تا اطلاعات و منابع را به اشتراک بگذارند. این شبکهها میتوانند در مقیاسهای مختلف، از یک شبکه خانگی کوچک گرفته تا زیرساختهای پیچیده سازمانی، مورد استفاده قرار بگیرند. راهنمای گامبهگام نصب و راهاندازی شبکه کامپیوتری – از صفر تا صد ، امروزه، داشتن یک شبکه کامپیوتری مناسب در هر کسبوکاری ضروری است، زیرا باعث افزایش سرعت انتقال دادهها، بهبود ارتباطات و مدیریت بهتر منابع میشود.
مزایای راهاندازی شبکه کامپیوتری
اشتراکگذاری سریع دادهها: در یک شبکه کامپیوتری، کاربران میتوانند فایلها و اطلاعات را بدون نیاز به استفاده از فلش مموری یا سایر روشهای سنتی، مستقیماً بین دستگاهها جابهجا کنند. این موضوع به افزایش بهرهوری کمک شایانی میکند.
بهبود ارتباطات داخلی: شبکههای کامپیوتری امکان استفاده از سیستمهای پیامرسانی داخلی، ایمیلهای سازمانی و ابزارهای همکاری آنلاین را فراهم میکنند که منجر به افزایش سرعت و کیفیت ارتباطات درونسازمانی میشود.
استفاده از منابع مشترک: با راهاندازی یک شبکه کامپیوتری، دستگاههایی مانند پرینترها، اسکنرها و ذخیرهسازهای تحت شبکه (NAS) بهصورت اشتراکی مورد استفاده قرار میگیرند، که این امر هزینههای اضافی را کاهش داده و بهرهوری را افزایش میدهد.
نقش روتر و سوئیچ در شبکه و اهمیت انتخاب صحیح آنها
راهنمای گامبهگام نصب و راهاندازی شبکه کامپیوتری – از صفر تا صد ، یکی از مهمترین بخشهای راهاندازی یک شبکه، انتخاب و خرید تجهیزات شبکه مانند روتر و سوئیچ است.
روتر: این دستگاه نقش هدایتکنندهی ترافیک بین شبکههای مختلف را دارد و یکی از حیاتیترین تجهیزات در هر شبکهای محسوب میشود. هنگام خرید روتر، باید به عواملی مانند سرعت، تعداد پورتها، پشتیبانی از پروتکلهای امنیتی و قابلیتهای مدیریتی توجه داشت. همچنین، قیمت روتر شبکه بسته به برند، مدل و امکانات آن متفاوت است. برای مثال، روترهای ساده برای مصارف خانگی معمولاً ارزانتر هستند، درحالیکه روترهای حرفهای با قابلیتهایی مانند VPN و QoS قیمت بالاتری دارند.
سوئیچ: این دستگاه برای اتصال چندین دستگاه در یک شبکه محلی (LAN) به کار میرود و تأثیر مستقیمی بر سرعت و عملکرد شبکه دارد. هنگام خرید سوئیچ شبکه، باید تعداد پورتها، نوع سوئیچ (مدیریتی یا غیرمدیریتی)، سرعت انتقال داده و قابلیتهای امنیتی آن را در نظر گرفت. قیمت سوئیچ شبکه نیز بسته به برند و مشخصات فنی آن متفاوت است؛ سوئیچهای غیرمدیریتی برای شبکههای کوچک ارزانتر هستند، اما سوئیچهای مدیریتی که قابلیت کنترل ترافیک شبکه را دارند، قیمت بالاتری خواهند داشت.
بنابراین، انتخاب مناسب روتر و سوئیچ، با توجه به نیازهای شبکه و بودجهی موجود، نقش بسیار مهمی در عملکرد کلی شبکه ایفا میکند. قبل از خرید، بهتر است مشخصات فنی و قیمت تجهیزات شبکه را بررسی کنید تا بهترین گزینه را متناسب با نیازهای خود تهیه کنید.
اگر زمان کافی برای مطالعه این مقاله ندارید، نگران نباشید!
ما فایل پیدیاف این مقاله را برای شما آماده کردهایم تا بتوانید در فرصت مناسب آن را مطالعه کنید.
انتخاب نوع شبکه کامپیوتری یکی از اولین و مهمترین تصمیماتی است که باید هنگام طراحی و راهاندازی شبکه گرفته شود. بسته به نیاز، میتوان از شبکههای سیمی یا بیسیم استفاده کرد. همچنین، بر اساس گستردگی، شبکهها در دستهبندیهای مختلفی مانند LAN ، WAN و MAN قرار میگیرند. در ادامه، این گزینهها را بررسی میکنیم تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.
شبکههای سیمی در برابر بیسیم
شبکه سیمی (Wired Network)
شبکههای سیمی از کابلهای شبکه مانند CAT5e، CAT6 و CAT7 برای اتصال دستگاهها استفاده میکنند.
✅ مزایا:
پایداری بیشتر: در شبکههای سیمی، تأخیر (Latency) کم است و قطع و وصلیهای کمتری نسبت به شبکههای بیسیم دارد.
سرعت بالاتر: کابلهای شبکه، سرعتهای بالاتری (تا ۱۰ گیگابیت بر ثانیه) را نسبت به Wi-Fi ارائه میدهند.
امنیت بیشتر: هک کردن یک شبکه سیمی بسیار سختتر از یک شبکه بیسیم است.
❌ معایب:
نیاز به کابلکشی: برای راهاندازی شبکه سیمی، باید کابلکشی دقیق انجام شود که ممکن است هزینهبر باشد.
محدودیت در جابهجایی: برخلاف شبکههای بیسیم، کاربران فقط در محدودهی کابلکشی شده میتوانند از شبکه استفاده کنند.
شبکه بیسیم (Wireless Network – Wi-Fi)
این نوع شبکه از امواج رادیویی برای انتقال دادهها استفاده میکند و نیازی به کابلکشی ندارد.
✅ مزایا:
انعطافپذیری بالا: کاربران میتوانند بدون نیاز به کابلکشی، در هر مکانی که تحت پوشش سیگنال Wi-Fi باشد، به شبکه متصل شوند.
نصب سریع و آسان: نیازی به کابلکشی ندارد و بهراحتی راهاندازی میشود.
امکان توسعهی آسان: افزودن دستگاههای جدید بدون نیاز به کابلکشی اضافی امکانپذیر است.
❌ معایب:
وابسته به پوشش سیگنال: کیفیت اتصال در شبکههای بیسیم به قدرت سیگنال بستگی دارد. دیوارها و موانع فیزیکی میتوانند باعث کاهش کیفیت ارتباط شوند.
امنیت کمتر: شبکههای بیسیم در برابر حملات سایبری آسیبپذیرتر هستند و باید از پروتکلهای رمزگذاری قوی مانند WPA3 استفاده شود.
نویز و تداخل: وجود دستگاههای الکترونیکی دیگر ممکن است باعث افت کیفیت سیگنال شود.
📌 انتخاب بین سیمی و بیسیم: اگر پایداری و سرعت بالا برای شما اهمیت دارد (مثلاً در شرکتها و دفاتر کاری)، شبکه سیمی گزینه بهتری است. اما اگر به انعطافپذیری و راحتی در استفاده نیاز دارید (مثلاً در کافیشاپها و منازل)، شبکه بیسیم انتخاب مناسبی خواهد بود. بسیاری از شرکتها از ترکیب هر دو روش استفاده میکنند تا از مزایای هر دو بهره ببرند.
انواع شبکهها از نظر گستردگی
۱. LAN (شبکه محلی – Local Area Network)
ویژگیها:
مناسب برای دفاتر، منازل و سازمانهای کوچک
اتصال چندین کامپیوتر و دستگاه به یکدیگر
سرعت بالا و تأخیر کم
معمولاً در یک محدودهی جغرافیایی کوچک (مثلاً یک ساختمان) قرار دارد.
کاربردها:
شبکههای اداری کوچک و متوسط
شرکتهای استارتاپی و دفاتر کار
مدارس و دانشگاهها
📌 نکته: برای راهاندازی یک LAN پایدار، خرید تجهیزات شبکه مانند سوئیچ مناسب و روتر حرفهای اهمیت زیادی دارد. بررسی قیمت روتر و سوئیچ و مقایسهی برندهای مختلف میتواند به انتخاب بهینه کمک کند.
۲. WAN (شبکه گسترده – Wide Area Network)
ویژگیها:
برای اتصال چندین شعبهی یک سازمان در نقاط مختلف جغرافیایی
وابسته به اینترنت یا ارتباطات مخابراتی
امنیت و مدیریت پیچیدهتر نسبت به LAN
هزینههای بالاتر به دلیل نیاز به تجهیزات و زیرساختهای ارتباطی بیشتر
کاربردها:
شرکتهای بینالمللی و چندملیتی
سازمانهایی که دارای شعبههای مختلف در شهرها و کشورهای مختلف هستند
بانکها و مؤسسات مالی
📌 نکته: در شبکههای WAN، معمولاً از روترهای پیشرفته و پروتکلهای امن برای برقراری ارتباط بین شعب استفاده میشود. بررسی قیمت روتر و مشخصات آن، هنگام خرید، بسیار مهم است.
۳. MAN (شبکه شهری – Metropolitan Area Network)
ویژگیها:
یک سطح بالاتر از LAN و پایینتر از WAN
معمولاً در سطح یک شهر یا منطقهی بزرگتر
امکان ارائهی اینترنت پرسرعت و اتصال بین مراکز مختلف یک شهر
هزینهی نگهداری بالاتر از LAN اما پایینتر از WAN
کاربردها:
دانشگاهها و مراکز آموزشی بزرگ
شرکتهایی که در یک شهر دارای چندین دفتر هستند
پروژههای شهری مانند سیستمهای حملونقل هوشمند
📌 نکته: برای طراحی یک MAN پایدار، استفاده از سوئیچهای مدیریتی و روترهای پرسرعت توصیه میشود.راهنمای گامبهگام نصب و راهاندازی شبکه کامپیوتری – از صفر تا صد ، مقایسهی قیمت تجهیزات شبکه در این سطح بسیار مهم است، زیرا هزینههای زیرساختی این نوع شبکهها بالاتر از شبکههای محلی (LAN) است.
۳. تجهیزات مورد نیاز برای راهاندازی شبکه
برای داشتن یک شبکه پایدار و پرسرعت، استفاده از تجهیزات مناسب اهمیت زیادی دارد. در این بخش، تجهیزات اصلی مورد نیاز برای راهاندازی شبکه را بررسی میکنیم. هنگام خرید تجهیزات شبکه، باید به برند، مشخصات فنی و قیمت مودم، روتر، سوئیچ و سایر تجهیزات توجه کنید تا بهترین انتخاب را داشته باشید.
۱. مودم و روتر
مودم و روتر دو دستگاه اصلی برای اتصال شبکه داخلی به اینترنت هستند.
✅ مودم وظیفهی تبدیل سیگنال اینترنت (ADSL، VDSL، فیبر نوری یا 4G/5G) به سیگنالی قابل استفاده برای شبکه را دارد.
✅ روتر دستگاهی است که اینترنت را بین چندین دستگاه تقسیم میکند و مدیریت ترافیک شبکه را انجام میدهد.
📌 نکات مهم هنگام خرید مودم و روتر:
تعداد پورتهای LAN (برای اتصال کابلی)
پشتیبانی از باند دوگانه (Dual-Band) یا سهگانه (Tri-Band) برای افزایش سرعت Wi-Fi
امنیت شبکه (پشتیبانی از WPA3، فایروال داخلی، VPN)
قیمت مودم و روتر بسته به برند، سرعت و قابلیتهای پیشرفته، متفاوت است.
استفاده از کابلهای مناسب نقش مهمی در کیفیت و پایداری شبکه دارد.
✅ کابلهای شبکه:
CAT5e: سرعت تا ۱۰۰۰ مگابیت بر ثانیه (۱ گیگابیت)
CAT6: سرعت تا ۱۰ گیگابیت بر ثانیه، نویز کمتر
CAT7: سرعت بالاتر، شیلدینگ قویتر برای کاهش نویز
✅ کانکتورهای RJ-45:
برای اتصال کابلها به روتر، سوئیچ و کارت شبکه استفاده میشود.
انتخاب کانکتور باکیفیت باعث کاهش قطعیها و افزایش سرعت ارتباط میشود.
📌 نکته: هنگام خرید کابل شبکه، بهتر است به متراژ، کیفیت ساخت و استانداردهای پشتیبانیشده توجه کنید. قیمت کابل شبکه بسته به نوع و برند آن متفاوت است.
۴. اکسس پوینت (Access Point)
راهنمای گامبهگام نصب و راهاندازی شبکه کامپیوتری – از صفر تا صد ، اکسس پوینت (AP) برای تقویت سیگنال وایرلس در شبکههای بیسیم استفاده میشود و به بهبود پوشش Wi-Fi کمک میکند.
✅ کاربردهای اکسس پوینت:
گسترش پوشش Wi-Fi در ساختمانهای بزرگ
ایجاد هاتاسپات عمومی در مراکز خرید، ادارات و کافیشاپها
افزایش تعداد دستگاههای متصل بدون کاهش سرعت
📌 نکات مهم هنگام خرید اکسس پوینت:
پشتیبانی از باندهای ۲.۴ و ۵ گیگاهرتز
داشتن آنتنهای قدرتمند و قابل تنظیم
پشتیبانی از PoE برای نصب آسانتر
قیمت اکسس پوینت بسته به برد سیگنال و امکانات مدیریتی متفاوت است.
🔹 برندهای معروف: Ubiquiti، TP-Link، Cisco، D-Link
۴. طراحی و نقشهکشی شبکه
قبل از شروع نصب، باید یک طرح جامع برای شبکه خود تهیه کنید. طراحی مناسب باعث افزایش کارایی، کاهش هزینهها و بهبود مدیریت شبکه خواهد شد.
نکات کلیدی در طراحی شبکه
✅ تعیین محل قرارگیری تجهیزات: روتر، سوئیچ و اکسس پوینتها باید در نقاط بهینه قرار بگیرند تا پوشش و عملکرد بهتری داشته باشند. ✅ در نظر گرفتن فاصله بین دستگاهها: فاصله زیاد باعث افت سرعت و تداخل میشود، بهویژه در شبکههای بیسیم. ✅ محاسبه تعداد کاربران و میزان پهنای باند مورد نیاز: بر اساس تعداد دستگاههای متصل، باید سرعت اینترنت و ظرفیت تجهیزات را انتخاب کنید. ✅ استفاده از نقشههای شبکه: برای سازماندهی بهتر، یک دیاگرام از چیدمان تجهیزات و مسیرهای کابلکشی تهیه کنید.
۵. نصب و راهاندازی شبکه سیمی
شبکههای سیمی هنوز هم بهترین گزینه برای اتصال پایدار و سریع هستند.
۱. کابلکشی و اتصال دستگاهها
📌 مراحل کابلکشی اصولی:
مسیر کابلکشی را مشخص کنید و از داکتهای مخصوص برای جلوگیری از آسیب به کابلها استفاده کنید.
از کابلهای شبکه استاندارد (CAT6 یا CAT7) برای افزایش سرعت استفاده کنید.
کانکتورهای RJ-45 را به درستی متصل کنید و کابلها را به سوئیچ و دستگاهها وصل کنید.
۲. پیکربندی روتر و سوئیچ
📌 نحوه تنظیمات روتر:
وارد پنل تنظیمات روتر شوید (معمولاً از طریق IP 192.168.1.1).
SSID (نام شبکه بیسیم) و رمز عبور امن تنظیم کنید.
DHCP را فعال کنید تا آدرسهای IP بهصورت خودکار تخصیص داده شوند.
در صورت نیاز، QoS را برای بهینهسازی پهنای باند فعال کنید.
📌 تنظیمات اولیه سوئیچ شبکه:
برای سوئیچهای مدیریتی، VLANها را پیکربندی کنید تا ترافیک شبکه را بهتر مدیریت کنید.
در سوئیچهای غیرمدیریتی، کافی است کابلهای شبکه را متصل کنید و از آن استفاده کنید.
۶. راهاندازی شبکه بیسیم (Wi-Fi)
شبکه بیسیم به انعطافپذیری بیشتر کمک میکند اما برای عملکرد بهینه، باید به تنظیمات دقیق Wi-Fi توجه کرد.
۱. انتخاب بهترین فرکانس و کانال Wi-Fi
✅ اگر تداخل سیگنال در محیط زیاد است، از باند 5GHz استفاده کنید که نویز کمتری دارد. ✅ برای پیدا کردن بهترین کانال، از نرمافزارهای آنالیز Wi-Fi مانند NetSpot یا WiFi Analyzer استفاده کنید.
۲. تقویت سیگنال وایرلس
✅ اکسس پوینتها را در نقاط استراتژیک قرار دهید تا پوشش مناسبی ایجاد شود. ✅ از تقویتکنندههای سیگنال (Wi-Fi Extender) استفاده کنید تا مناطق کور شبکه برطرف شوند. ✅ تنظیمات MU-MIMO و Beamforming را در روتر فعال کنید تا سیگنالها بهصورت هوشمند توزیع شوند.
۷. امنیت شبکه: جلوگیری از هک و نفوذ
برای جلوگیری از حملات سایبری، لازم است امنیت شبکه را بهطور جدی تقویت کنید.
۱. تغییر رمز پیشفرض روتر
✅ هیچوقت رمز پیشفرض روتر را حفظ نکنید! ✅ یک رمز قوی با ترکیب حروف بزرگ، کوچک، اعداد و کاراکترهای خاص انتخاب کنید.
۲. فعالسازی فایروال و فیلتر کردن MAC Address
✅ فایروال داخلی روتر را فعال کنید تا حملات مخرب مسدود شوند. ✅ با MAC Address Filtering دسترسی دستگاههای ناشناس را محدود کنید.
۳. استفاده از پروتکلهای امن (WPA3)
✅ بهجای WEP یا WPA2، از WPA3 برای افزایش امنیت Wi-Fi استفاده کنید. ✅ در صورت استفاده از VPN، پروتکل OpenVPN یا WireGuard را فعال کنید.
۸. تخصیص آدرسهای IP و تنظیمات DHCP
DHCP بهصورت خودکار آدرسهای IP را مدیریت میکند و باعث کاهش مشکلات شبکه میشود. اما در برخی موارد، IP استاتیک برای سرورها، پرینترها و تجهیزات مهم پیشنهاد میشود.
✅ برای سرورها و پرینترهای شبکهای، از IP ثابت (مانند 192.168.1.100) استفاده کنید. ✅ اگر DHCP فعال است، رنج آدرسهای مجاز را مشخص کنید تا از تداخل جلوگیری شود.
۹. تست و عیبیابی شبکه
راهنمای گامبهگام نصب و راهاندازی شبکه کامپیوتری – از صفر تا صد ، پس از نصب، باید مطمئن شوید که شبکه بدون مشکل کار میکند.
۱. بررسی اتصال دستگاهها
✅ از دستور ping 8.8.8.8 در کامپیوتر برای تست اتصال اینترنت استفاده کنید. ✅ اگر ارتباط قطع بود، کابلها، تنظیمات روتر و سوئیچ را بررسی کنید.
۲. استفاده از نرمافزارهای مانیتورینگ شبکه
✅ برنامههایی مانند Wireshark و PRTG Network Monitor مشکلات شبکه را شناسایی و گزارش میدهند. ✅ در صورت کندی سرعت، پهنای باند مصرفی کاربران را بررسی کنید.
۱۰. نگهداری و بهینهسازی شبکه
برای افزایش عمر تجهیزات و بهبود عملکرد شبکه، باید مراقبتهای دورهای انجام شود.
۱. بهروزرسانی مستمر فریمور روتر و سوئیچ
✅ همیشه آخرین نسخه Firmware روتر و سوئیچ را نصب کنید تا از آسیبپذیریهای امنیتی جلوگیری شود.
۲. پایش و مدیریت پهنای باند
✅ QoS (Quality of Service) را فعال کنید تا ترافیک مهمتر (مانند تماسهای ویدیویی) اولویت بیشتری داشته باشد. ✅ در صورت شلوغی شبکه، از VLAN برای جداسازی ترافیک کاربران استفاده کنید.
نتیجهگیری
راهنمای گامبهگام نصب و راهاندازی شبکه کامپیوتری – از صفر تا صد ، راهاندازی شبکه کامپیوتری ممکن است پیچیده به نظر برسد، اما با رعایت اصولی که در این مقاله توضیح داده شد، میتوانید شبکهای پایدار و ایمن ایجاد کنید. با انتخاب تجهیزات مناسب، تنظیمات دقیق و نگهداری مستمر، شبکه شما همیشه در بهترین وضعیت خود خواهد بود.نصب و راهاندازی یک شبکه کامپیوتری نیازمند برنامهریزی دقیق، خرید تجهیزات مناسب و پیکربندی صحیح است. با رعایت اصولی که در این راهنما گفته شد، میتوانید یک شبکه پایدار، امن و پرسرعت داشته باشید. هنگام خرید تجهیزات شبکه، همیشه قیمت و مشخصات فنی را مقایسه کنید تا بهترین گزینه را انتخاب کنید.
پرسشهای متداول
۱. آیا میتوان بدون سیمکشی شبکهای پایدار داشت؟ بله، اما برای پایداری بیشتر، پیشنهاد میشود از ترکیب شبکه سیمی و بیسیم استفاده کنید.
۲. چه تعداد دستگاه را میتوان به یک شبکه متصل کرد؟ بستگی به تجهیزات شبکه دارد، اما با استفاده از سوئیچهای مدیریتی، میتوان صدها دستگاه را مدیریت کرد.
۳. چگونه امنیت شبکه وایرلس را افزایش دهیم؟ استفاده از رمز عبور قوی، فایروال، MAC Filtering و پروتکل WPA3 از مهمترین روشها هستند.
۴. آیا میتوان چندین روتر را به یک شبکه متصل کرد؟ بله، اما باید روتر دوم را در حالت Access Point تنظیم کنید تا با روتر اصلی هماهنگ شود.
۵. آیا استفاده از VPN در شبکه ضروری است؟ برای امنیت بیشتر و جلوگیری از حملات سایبری، توصیه میشود از VPN استفاده کنید.
شبکه سازان یکی از بزرگترین فروشگاه های اینترنتی تجهیزات شبکه در کشور، با بیش از بیست سال سابقه و فعالیت، با گسترهای از تجهیزات شبکه ، برای کاربران خود « تجربهی لذتبخش یک خرید اینترنتی در حوزه فناوری و تکنولوژی » را تداعی میکند.
«ارسال سریع»، «ضمانت بهترین قیمت» و «تضمین اصالت کالا» سه اصل اساسی شرکت شبکه سازان می باشد.
همواره با پایبندی و رعایت این سه اصل از نخستین روز تاسیس و افزایش مراکز توزیع در استان تهران، توانسته ایم امکان ارائه خدمات و تحویل کالا در همان روز ثبت سفارش را فراهم آوریم و حوزه های تازهای را در جذب لبخند رضایت بیشتر مخاطبینمان ، فروش تجهیزات و ارائه خدمات اکتیو و پسیو شبکه را به دایره فعالیت خود بیافزاییم.
برای استفاده از مطالب شبکه سازان ، داشتن «هدف غیرتجاری» و ذکر «منبع» کافیست. تمام حقوق اين وبسايت نیز برای شرکت شبکه سازان است.